Πώς βλέπω τον εαυτό μου σε σχέση με το Θεωρητικό Μοντέλο Διάχυσης Καινοτομιών του Rogers (2003):

Πως αντιλαμβάνομαι την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση;

Αρχικά, ακούγοντας την έννοια της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης αντιλαμβάνομαι πως πρόκειται περί κάποιας αλλαγής στην εκπαίδευση. Είναι όμως αυτή η αλλαγή ίδια με τον όρο μεταρρύθμιση; Προφανώς όχι, αφού υπάρχουν διαφορές ανάμεσα τους. 

 Κάθε αλλαγή προϋποθέτει διαρκείς ρήξεις με τις παραδόσεις, τις οικονομικές δομές, πολιτιστικά μορφώματα και μια αλληλεπίδραση της κοινωνικής δομής και των μορφών συνείδησης. Επιπρόσθετα, έχει ιδεολογικές και ιστορικές διαστάσεις. Από την άλλη πλευρά, η μεταρρύθμιση είναι μια κανονιστική έννοια. Χαρακτηριστικά αυτής:

• έκφραση αιτήματος για καινοτομία σε περιστάσεις απειλών των δομών
• παραπομπή στην αναπροσαρμογή των θεσμών, ώστε να ανταποκριθούν στις προσδοκίες μας
• υπαγόρευση δράσεων που εναρμονίζονται με μια ιδεολογία

 Ειδικότερα, αλλαγή σημαίνει τη μετάβαση από μια κατάσταση στην άλλη, όταν αυτή είναι οριστική και πλήρης, ενώ μεταρρύθμιση είναι η μεταβολή του ρυθμού, του τρόπου λειτουργίας και οργάνωσης ενός συστήματος για την επίτευξη καλύτερου αποτελέσματος (Μπαμπινιώτης, 2002, σσ. 121, 1086). Οι όροι αλλαγή, πρόοδος, βελτίωση, εξέλιξη, ανάπτυξη, μεταρρύθμιση είναι πανταχού παρόντες  και αποτελούν βασικές έννοιες στις συζητήσεις που γίνονται στις μέρες μας. Συνεπώς, εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ορίζεται ως η διαδικασία βελτίωσης της δημόσιας εκπαίδευσης, αφού οι πιο πάνω όροι κατέχουν κεντρική θέση στην εκπαίδευση. 

Για να είναι δυνατή αυτή η αναδιοργάνωση και η αναδιάρθρωση του εκπαιδευτικού συστήματος θα πρέπει να υπάρξουν εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις σε μία ή περισσότερες πτυχές του εκπαιδευτικού συστήματος:

1. Στους στόχους και στους αντικειμενικούς σκοπούς της εκπαίδευσης.
2. Στη λήψη αποφάσεων, στο σύστημα διοίκησης της εκπαίδευσης και στη δομή της εξουσίας.
3. Στον αριθμό των μαθητών, των εκπαιδευτικών, των διοικητικών στελεχών, στα σχολικά κτίρια.
4. Σε διαδικασίες χρηματοδότησης και διαμόρφωσης του προϋπολογισμού.
5. Στους χρηματοδότες.
6. Στο σύστημα οργάνωσης και μετάβασης των μαθητών στις εκπαιδευτικές βαθμίδες και στα ιδρύματα.
7. Στο αναλυτικό πρόγραμμα.
8. Στην παιδαγωγική: για παράδειγμα, στην ανάπτυξη διαντίδρασης μεταξύ διδασκαλίας και μάθησης.
9. Στην επιλογή και την αξιολόγηση με τη διαμόρφωση κριτηρίων χωριστά για τους μαθητές, τους εκπαιδευτικούς, τα διοικητικά στελέχη, κτλ.

 Παρ’ όλα αυτά, όλες οι μεταρρυθμιστικές ενέργειες στην εκπαίδευση δεν  αποσκοπούν στο να αλλάξουν κάποιες θέσεις στα εκπαιδευτικά συστήματα. Επισημαίνεται σχετικά ότι η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σαν μια συμβολική πράξη, σχεδιασμένη να παρουσιάσει το ενδιαφέρον  μιας ισχυρής ομάδας για την αντιμετώπιση προβλημάτων, χωρίς στην πραγματικότητα να καταβληθούν σοβαρές προσπάθειες για αλλαγές. Έτσι, οδηγούμαστε αμετάκλητα στο συμπέρασμα ότι η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση συνδεόμενη με την πράξη νομιμοποιεί μάλλον τις ενέργειες εκείνων που διαθέτουν πολιτική δύναμη παρά να επιτυγχάνει τη δρομολόγηση ουσιαστικών αλλαγών στην εκπαίδευση.  

Παρατηρήθηκε κατά διαστήματα ότι πολλά καινοτομικά προγράμματα είχαν μικρό αντίκτυπο στο εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό συνέβαινε γιατί το θεωρητικό υπόβαθρο των εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων αδυνατούσε να εφαρμοστεί στην πράξη.  

Στην Κύπρο το υφιστάμενο εκπαιδευτικό σύστημα είναι συντηρητικό και  συγκεντρωτικό και χρήζει άμεσης μεταρρύθμισης και εκσυγχρονισμού.Η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση πρέπει να ξεκινήσει από την αμφισβήτηση αναχρονιστικών υποθέσεων. Όλες οι υφιστάμενες «προκαταλήψεις» πρέπει να πάψουν να υφίστανται. Για να υπάρξουν ουσιαστικές αλλαγές στην εκπαίδευση η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση πρέπει να στοχεύει στη δημιουργία ενός νέου σχολείου, με καθολική επιμόρφωση των εκάστοτε εκπαιδευτικών, οι οποίοι θα πρέπει να παρουσιάζονται πρόθυμοι να δεχθούν και να υποστηρίξουν την αλλαγή.

Εν κατακλείδι, μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση πρέπει να είναι επικεντρωμένη στην ολοκληρωμένη διαμόρφωση ατόμων που θα γίνουν οι αυριανοί πολίτες μιας χώρας και να διαμορφώνεται σύμφωνα με το πραγματικό περιβάλλον των παιδιών και τις ανάγκες της σημερινής κοινωνίας, και όχι να στηρίζεται σε θεωρητικό πλαίσιο και νόρμες άλλων χωρών που έχουν διαφορετική κουλτούρα και ιστορία.